Ceza davalarında devlet, işlenen bir suç nedeniyle kamu düzeninin bozulmasını gerekçe göstererek sanık hakkında yaptırım talep eder. Hukuk davalarında ise bireyler arasındaki özel uyuşmazlıklar çözülür ve ceza değil, tazminat veya hak ihlallerinin giderilmesi amaçlanır. Ceza davaları kamu adına savcılık tarafından yürütülürken, hukuk davalarında taraflar bizzat veya vekilleri aracılığıyla süreci takip eder.

Evet. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre gözaltına alınan herkes, avukatıyla vekâletname aranmaksızın görüşme ve hukuki yardım alma hakkına sahiptir. Bu görüşme kolluk tarafından dinlenemez veya engellenemez. Bu hak, kişinin savunma özgürlüğünün temel güvencelerinden biridir.

Bir ceza davasının süresi; suçun niteliğine, delil durumuna, ifade veren kişi sayısına, bilirkişi ve keşif süreçlerine göre değişir. Basit suç tiplerinde birkaç ay içinde sonuç alınabilirken, kapsamlı dosyalarda yargılama bir yıldan uzun sürebilir. Ancak her davada “makul sürede yargılanma” hakkı geçerlidir ve yargı süreci keyfi olarak uzatılamaz.